Tıbbi, Aromatik ve Baharat Bitkileri Çalıştayı (AFSÜ-TAB 2023) “Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Ulusal ve Uluslararası Ticari Potansiyeli” ana temasıyla Afyonkarahisar’da düzenlendi. AFSÜ Teknoloji Transfer Ofisi organizasyonuyla alan uzmanları ve sektör temsilcilerini bir araya getiren AFSÜ-TAB 2023’te katılımcılar, tıbbi ve aromatik bitkiler sahasına ilişkin bilgi, deneyim, öneri ve projelerini kamuoyu ile paylaştı. Tıbbi bitkiler, bitkisel ilaçlar, gıda takviyeleri ve baharat sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların ve girişimcilerin katkılarıyla zenginleşen AFSÜ-TAB 2023’in odak konusu, tıbbi ve aromatik bitkilerin ulusal ve uluslararası ticari potansiyeli olarak belirlendi. Çalıştayda fuarda düzenlendi. Fuarda girişimciler ve firmalar, tıbbi ve aromatik bitkiler sahasındaki zengin portföylerini ve yeni ürünlerini de tanıtma fırsatı buldu.
Saygı Duruşun bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başlayan çalıştay açılış konuşmaları ile sürdü. Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nurullah Okumuş yaptığı konuşmada Türkiye’nin baharatlı, tıbbı ve aromatik bitkiler potansiyelini değerlendirdi. Rektör Okumuş konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “Son yıllarda salgın hastalıkların artması ile doğal ürünlere ilgi arttı. Doğadan ve yoldan toplanan ürünlerin en önemli sorunlarından bir tanesi depolama sorunu. Kontrollü bir şekilde depolanmıyor. Fare zehrinin bile olduğu alanlarda depolanıyor daha sonra ambalajlanıp satılıyor. 2000 yılımda 50 milyar dolar olan ticaret hacmi 2020 yılında 200 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye aromatik bitkiler toplam ticaret hacmi içerisinde ilk 20’de yok maalesef. Dünyada en fazla tıbbı aromatik bitki ihracatı yapan ülke Çin’dir ülkemiz ise bu sırada 18’inci sıradadır. Ülkemiz bitki türü açısından zengin kaynaklara sahiptir. Tıbbı aromatik bitki ihraç ettiğimizin neredeyse iki katını ithal ediyoruz. Biz hammadde olarak ihraç ediyoruz işlendikten sonra ithal ediyoruz. Çalıştayımızda inşallah bu sorunları ortaya koyacağız. Safran ekimi yaptık. Bu yıl ektiğimiz ürünlerde artışlar var. Önümüzdeki yıl 10 dönüm daha safran ekmeyi düşünüyoruz. Afyonkarahisar’a alternatif bir ürün daha kazandırdık. Türkiye’nin en modern mantar üretim merkezini kurduk. ZEKA bize 27 milyon destek verdi. İlacın ön aşamasındaki en önemli merkezlerden birini kuracağız. Tıbbi ve aromatik bitkiler borsasıyla ilgili müjdeyi vermek istiyorum. Emeği geçenlere çok teşekkür ediyorum.”
GELİN HEP BİRLİKTE TIBBİ AROMATİK BİTKİLERİ ŞAHA KALDIRALIM
Çalıştayda konuşan eski Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu: “Tıbbi, Aromatik ve Baharat Bitkileri Çalıştayına Rektör Mustafa Solak hocamla başlamıştık. Daha sonra bayrağı AFSÜ’ye teslim ettiniz. Bu şekilde devam ediyor. Bu konuda çok büyük potansiyel var. 200 milyar dolarlık ticaret kapasitesi var. Bir ilacı aldığınız zaman bakıyorsunuz birçok yan tesiri var. Bir ilacın faydası kadar yan tesiri de var. Biz gerçekten dünyada yüzde 3’teyiz. Biz de 11 bin 500 adet ürün çeşitliliği var. 3 bin 600 adet endemik bitkimiz var. İklimin kavşak noktası Türkiye. Bunun kıyametini bilmemiz lazım. Biyolojik çeşitlilik açışımda Türkiye zengin ama bundan istifa edemiyoruz. İnşallah bir dahaki dönemde uluslararası kongre yapalım. Artık Afyon’da tıbbi aromatik bitkiler borsası kuruluyor. Bu çok önemli. Bugün bu müjdeyi vermiş olmaları beni de çok duygulandırdı. Borsa olmadan bir şey olmaz. Bunun pazarlanması, depolanması çok önemli. Gelin hep birlikte tıbbi aromatik bitkileri şaha kaldıralım” dedi.
TÜRKİYE’NİN ÖNÜNÜ KESİYORLAR
“Türkiye’de ilaç üretiminin önü kesiliyor, bir gruplar tarafından” diyen Eroğlu: “Tıbbi cihaz ve ilaç kurumu tarım bakanlığının verdiği ilaç takviyesine müdahale ediyor. Bunu zaten aktarlar satıyor. Bunun önünü kapatmayın. Türkiye’de ilaç üretiminin önünü kesmeyin. Bu vatana ihanettir. Bunu her yerde dile getireceğiz. Öyle ilaçlar var ki yıllarca koca karı ilacı diye kötülediler. Ancak baktığımız zaman o doğal ilaçlara geri dönüş yapılıyor” diye konuştu.
Çalıştayda son konuşmayı Vali Kübra Güran Yiğitbaşı yaptı. Yiğitbaş: “Günümüzde dünya çapında değişen ekonomik dengede, tıbbi ve aromatik bitkiler ülkemiz ve şehrimiz adına önemli bir stratejik değer taşımaktadır. Dolayısıyla, Afyonkarahisar’ın tıbbi ve aromatik bitkiler üretme ve işleme potansiyeli, ülkemizin uzun vadeli ekonomik planlamaları açısından önemli bir değere sahip olacaktır. Tıbbi, aromatik ve baharat bitkilerinin ülkemize ve şehrimize gelir getirici katma değeri yüksek ürün elde etme yolunda adaptasyonu, üretimi ve kalite çalışmalarını iyileştirme amacıyla, Afyonkarahisar’da başta Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi olmak üzere Tarım İl Müdürlüğü ve İl Özel İdaresi bünyesinde uzun yıllardır çeşitli girişimler yapılmaktadır. AFSÜ bünyesinde açılan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Programı ile üniversite bahçesinde yer alan 25 bin m2lik Uygulama ve Araştırma sahasında bir taraftan akademik çalışmalar yürütülürken diğer yandan şehrimizin iklimine uyum sağlayabileceği öngörülen bitkilerle alternatif ürün yelpazesi oluşturmak adına adaptasyon çalışmaları yapılmaktadır. AFSÜ-Orman Genel Müdürlüğü iş birliği ile Ar-Ge Ormanı oluşturulmuş, safran, çörekotu gibi bitkiler için plantasyonlar kurulmuş ve Valiliğimiz, Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcılığı ve AFSÜ iş birliğiyle Açık Ceza İnfaz Kurumu’nda kadın mahkumların üretime katkıları adına Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bahçesi oluşturulmuştur” dedi.
TÜRKİYE’DE İLK AFYON’DA KURULUYOR
Yiğitbaşı konuşmasının devamında: “Tüm bu çabalara ek olarak, bu iki günde alanında uzman hocalarımızın, sağlık, ilaç ve gıda sektöründen temsilcilerin ve bürokratlarımızın bir arada olacağı ve tıbbi ve aromatik bitkilerin önemi, çeşitli sektörlerdeki hacmi, bölgesel, ulusal ve uluslararası kapsamı, istihdama ve ekonomiye katkısının tartışılacağı bu çalıştayda, en önemli gündemlerden birisi Afyonkarahisar’da bir tıbbi ve aromatik bitkiler borsasının kurulması kararı olacaktır. Böyle bir borsanın Türkiye’de ilk defa Afyonkarahisar’da kurulması ve tıbbi ve aromatik bitkilerin uluslararası ticareti hem şehrimiz hem de ülkemiz adına kritik bir adım olacaktır. Bu çalıştayda akademisyenler, özel sektör temsilcileri ve bürokratlarımız arasında yapılacak tartışma ve müzakereler sonucunda tıbbi ve aromatik bitkiler alanında atılacak adımların önceliği konusunda önemli bir mesafe kat edilmiş olacağına inanıyorum. Tıbbi, Aromatik ve Baharat Bitkileri Çalıştayı bu yıl ilk defa “Ulusal ve Uluslararası Ticaret Potansiyeli” alt başlığını ele alıyor. Özellikle şehrimizde üretilen bitkilerin ticaret potansiyelleri bağlamında değerlendirilmesinin yürütülen mevcut çalışmalara yön vereceğini düşünüyorum. Bu çalıştayı şehrimizde 7. defa düzenleyen Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi’ne, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne ve tüm hocalarımıza şükranlarımı sunuyorum. Akademisyenler, özel sektör temsilcileri ve Bakanlık temsilcilerimize katılımlarından ötürü teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
>>İZZET IŞIK